Wiele problemów zdrowotnych wymaga podjęcia intensywnych metod leczenia takich jak zabiegi operacyjne, chemioterapia lub radioterapia. Działania te są niezbędne ale jednocześnie będą obciążać organizm chorego. W związku z tym, oprócz choroby pacjent musi również radzić sobie z wyzwaniami i skutkami ubocznymi leczenia. Przygotowanie do takiej walki, wzmocnienie swojej kondycji oznacza właśnie prehabilitację, która przede wszystkim skupia się na 4 filarach:
1. Przygotowanie żywieniowe
2. Poprawa ogólnej wydolności organizmu poprzez wdrożenie aktywności fizycznej
3. Wsparcie psychologiczne
4. Rezygnacja z nałogów
Wsparcie żywieniowe w Prehabilitacji
Wsparcie żywieniowe stanowi kluczowy element prehabilitacji. Jednym z najczęściej pojawiających się zagrożeń w okresie okołoperacyjnym jest niedożywienie pacjenta, które wpływa zarówno na sam proces leczenia, jak i na czas rekonwalescencji. Warto zaznaczyć, że niedożywienie może dotyczyć każdego, nie tylko pacjentów ze zbyt niską masą ciała, ale także ludzi otyłych.
Ryzyko niedożywienia
Nieprawidłowy stan odżywienia pacjenta będzie wydłużał czas hospitalizacji, odsuniecie w czasie kolejnych etapów leczenia, utrudniał gojenie się ran lub też pogarszał stan psychiczny wywołując brak chęci pacjenta do współpracy i walki o własne zdrowie.
Właściwe przygotowanie żywieniowe będzie zapobiegać dużej utracie masy ciała, wzmocni organizm poprzez uzupełnienie niedoborów pokarmowych i będzie wpierać stan psychiczny pacjenta.
Niezamierzona utrata masy ciała 5-10% w krótkim czasie to sygnał, że koniecznie trzeba wprowadzić interwencję żywieniową.
Poniżej wymienione sytuacje, z pewnością będą się przyczyniać do utraty masy ciała:
– wymioty, biegunka (jako skutki prowadzonej terapii)
– trudności w połykaniu i przyjmowaniu pokarmów
– zaburzenia wchłaniania (szczególnie przy nowotworach układu pokarmowego)
– gorączka- zwiększone zapotrzebowanie na białko, składniki odżywcze
– zmniejszony apetyt- apatia, wahania nastroju, drażliwość
Aby zmniejszyć ryzyko niedożywienia, do terapii należy się odpowiednio przygotować, najlepiej przy współpracy ze specjalistami. Prawidłowa opieka prehabilitacyjna opiera się przede wszystkim na stworzeniu odpowiedniej strategii działania. Dobry plan to już połowa sukcesu, a potem należy się niego stosować.
Jaka dieta?
Rekomendowaną, w okresie przygotowawczym, dietą jest dieta wysokobiałkowa, bogatoresztkowa, z ograniczeniem tłuszczów zwierzęcych oraz węglowodanów prostych.
Oczywiście wszystko zależy od zaplanowanego postępowania i istniejących chorób towarzyszących. Może być konieczna modyfikacja diety pod względem ilości błonnika pokarmowego kilka dni przed operacją. Choroby współistniejące również mogą wymagać innych zaleceń, dlatego ważne jest indywidualne spojrzenie na pacjenta przez specjalistów. Założenia diety wysokobiałkowej można zrealizować poprzez uwzględnienie w niej zarówno spożywczych źródeł białka (m.in. chude mięso, ryby, naturalny nabiał), jak i żywności specjalnego przeznaczenia medycznego.
W prehabilitacji warto także zwrócić uwagę na rolę diety w stymulowaniu układu odpornościowego poprzez podanie odpowiednich składników odżywczych uzupełnione żywnoscią specjalnego przeznaczenia medycznego typu Immuven . Jest to żywienie immunomodulujące, stosowane z reguły na kilka dni przed i tuż po zabiegu. Plan działania w zakresie odpowiedniej diety obejmuje również prawidłowe nawodnienie, higienę snu, odpoczynek i regularny wysiłek fizyczny.
Nie zapominajmy tutaj o konieczności zmiany pewnych nawyków dnia codziennego, a mianowicie dość istotne jest wprowadzenie regularnego i umiarkowanego wysiłku fizycznego w miarę własnych możliwości, może to być zwykły lecz codzienny spacer.